Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Ne gelen oldu ne de giden. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. . Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Tiyatroda, operada, sinemada. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bunlarsэz yapamam. Эnюallah dьzelir. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. . Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Юimdi de Эsrail-Filistin. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Enstrьman црrenmek зaba ister. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Borusan bunlardan biridir. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Цrneрin bakkala giderken. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Bana "Sen kemana" dediler. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. . Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. . Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Onlarla iftihar ediyorum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. O rahatsэz oluyordu. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. "Hani юarkэ"" diye sordum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Эntihara kadar gidebilirdim. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Beni зok etkiledi. Beni onun yanэna verdiler. Orada doрdum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. . ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. . Okul Эstanbul'daydэ. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. . Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. . Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Dr. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Saim Akзэl. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. O da kabul etti. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Kitap ve gazete okumayэ da. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Onlarla iftihar ediyorum. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Okul Эstanbul'daydэ. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. . Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Эntihara kadar gidebilirdim. Bana "Sen kemana" dediler. . Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Tiyatroda, operada, sinemada. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. "Hani юarkэ"" diye sordum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. . . Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. . Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Saim Akзэl. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Dr. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Ne gelen oldu ne de giden. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. O rahatsэz oluyordu. Orada doрdum. . Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Borusan bunlardan biridir. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. O da kabul etti. Bьtьn tьrlere saygэm var. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Kitap ve gazete okumayэ da. Beni зok etkiledi. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bunlarsэz yapamam. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. . Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Эnюallah dьzelir. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. . Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Enstrьman црrenmek зaba ister. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Цrneрin bakkala giderken. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. . Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Beni onun yanэna verdiler. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik.